HIZI HAPA SABABU ZA KUNAWIRI MATUKIO YA UDHALILISHAJI, MOJA KUKIMBIA WATUHUMIWA

 

  NA ASHA ABDALLA, PEMBA@@@@

UDHALILISHAJI ni kile kitendo ambacho hufanyiwa mtu yoyote bila ya ridhaa yake.

 

Na wakati mwingine kitendo hicho, kikashusha hadhi, thamani, utu, kuvurugika kwa ajili, kimwili, kijamii na hata kiuchumi kwa mtendewa.

 

Katika ulimwengu wetu wa sasa, kesi za udhalilishaji zimezidi kushamiri kila siku zikenda mbele, watuhumiwa wanaongezeka mitaani kwa kila leo. 

 

Tatizo kubwa linalowakumba wanajamii ni kuoneana muhali kutokana na watendaji wa matukio hayo aidha ni watu wa karibu na familia, hivyo ikigundulika  kua ni baba au mjomba aliebaka basi kesi  inamalizwa kifamilia.

 

Haya si matukio mapya masikioni mwetu, ambayo yanafanyika na badala yake watuhumiwa wanakimbia na kupelekea waathirika kushindwa kupata haki yao.

 

 WALIOPATA UKATILI WA UDHALILISHAJI WA KUBAKWA 

Kwa mujibu wa mama mzazi wa Halima Juma (si jina lake halisi) mkaazi wa kijiji cha Kidemeni wilaya ya Chake Chake, alisikitishwa kutokana na tukio kama hilo, ambalo amelipata mwanawe, kwa kufanyiwa na baba yake mzazi.

 

Akizungumza na mwandishi wa makala hii, anasema, alipata mitihani huo kwa mwanawe mwenye umri wa miaka 22, ambae alikua akifanya kazi kwenye ofisi ya mjomba wake.

 

Ingawa baadea mjomba wake kujua kama amefanyiwa udhalilishaji na kapata ujauzito, aliamua kumfukuza kazini hapo.

 

"Ndio nilifanyiwa na baba yangu mzazi na alikua akinipa vitisho vya kutaka kuniuwa, akawa ananambia nimeweza kukuzaa kwa hiyo na kukuua naweza, hivyo ukija ukimwambia mamako au mtu yoyote nakuua," alieleza huku akifuta machozi.

 

Anaeleza kuwam kutokana na kutishwa huko, aliendelea kunyamanza hadi alipopata ujauzito, ndipo ilipogundulika na hasa baada ya kuhojiwa.

 

Baada ya kujulikana kuwa ni mjamzito, baba yake alikimbia na yeye alifukuzwa kazi na mjomba wake, kwa madai ya kushindwa kutoa taarifa mapema ya udhalilishaji aliokuwa anafanyiwa.

 

“Baada ya yote kutokea, mzazi wangu alikimbia na kutuacha pekeyetu, na hata kule nilipokuwa nafanyia kazi, nilifukuzwa eti kwa sababu sikusema mapema niliyokuwa nafanyiwa,” anaeleza.

 

Kwa upande wake mama mzazi wa kijana huyo, anasema aliumia kutoka na madhila aliyoyapata mwanawe, baada ya kusikia kuwa baba yake ndiye mhusika wa ujauzito huo.

 

‘’Niliumia sana kitendo hiki na hasa kufanyiwa na baba yake, ambae amemzaa, maana nilitarajia awe mlinzi wa kweli na mwadilifu kwa mtoto wetu, leo amemvunjia ndoto na maisha yake,’’anasema.

 

Alifuatilia sana kesi hiyo, kwa muda mrefu lakini alivyoona hakuna matumaini ya mtoto wangu kupata hake, kisha nilikata tamaa na kuendelea na shughuli zangu nyingine,’’anasimulia.

 

Sasa anasema ni kazi ya serikali kuu, kuongeza nguvu na kuwasaidia waathirika kuwafuatilia watuhumiwa wa kesi hizo wanaokimbia, ili wakamatwe na kurejeshwa kwa lengo la kuwezesha haki kupatikana.

 

Anaona kuendelea kwa utamaduni wa muhali katika jamii, inachangia kwa kiasi kikubwa kesi hizo, kushindwa kufikia hatua nzuri kutokana na watu kufichiana maovu.

 

"Tatizo letu kubwa bado tunaoneana muhali na tuna uwelewa mdogo juu ya suala kama hili, tunalichikulia kama kawaida tu, kwasababu mbakaji anatoka ndani ya familia japokua watoto wetu wanaathirika kiakili na kimwili,” alieleza.

 

KUTOKA MAHAKAMANI

 Kwamujibu wa Mrajisi kutoka mahakama maalum Chake Chake, Faraji Shomar Juma, anasema kwa miaka ya karibuni, hakujawahi kupelekwa kesi kama hizo na itatokea mtuhumiwa akitoroka, kiupande wao kesi hawaifuti.

 

"Hukumu nyingi za watuhumiwa kutoroka zipo kwasababu wanahusika huwatafuta na wakiwapata huwarudisha mahakamani ili kusomewa adhabu yake ili wakatumikie vifungo vyao,” anaeleza.

 

Aliitaka jamii kuripoti kwa wakati tukio linapotokea, ili kudhibiti watuhumiwa kukimbia na kuwezesha kuchukuliwa hatua kabla ya kukimbia.

 

KUTOKA AFISI YA MKURUGENZI WA MASHTAKA

Mwendesha mashtaka wa ofisi hiyo, Ali Amour Makame anasema kwa mwaka 2022, kesi kama hiyo ilitokea moja (1), ambayo mtuhumia alitoroka ndani ya mikono ya Jeshi ka Polisi, baada ya kufika katika kituo cha Polisi Chake chake.

 

Anasema kesi kama hizo, zinakwamisha wahanga na kujikuta wapo katika kipindi kigumu cha maisha na wengine hata kuamua maamuzi mabaya katika maisha yao.

 

‘’Kwa ujumla kesi ambazo zimefika mahakamani, ikiwa zimesomwa na kupatiwa hukumu, mwaka jana zilikua 40, na mwaka huu wa 2023 hadi sasa zimefika kesi 48, ingawa hizi za kutoroka mwaka huu hatujapata hata moja,’’anaweka wazi.

 

WANAHARAKATI WA HAKI ZA WANAWAKE NA WATOTO

Nae Mkurugenzi mtendaji wa Jumuia ya TUMAINI JIPYA Tatu Abdalla Msellem anasema wameweka mfumo wa kutoa taaluma kwa jamii, kwa sababu bado ina uwelewa mdogo kuhusiana na mambo ya udhalilishaji.

 

Wametshatoa taaluma katika sheihia mbali mbali kwenye mkoa wa Kusini na Kaskazini Pemba, ingawa hawajawahi kupokea kesi ya mtuhumiwa kutoroka. 

 

Alisema ikiwa taasisi yake inatimiza miaka mine ya kushughulikia kesi hizo katika wilaya ya chake chake, mkoa wa wakusini Pemba wamepata shehia 14 na kwa upande wa mko wa kaskazini wilaya ya Micheweni wamepata shehia nne, ambazo wamefikisha taaluma hiyo.

 

Mkurugenzi wa Chama cha waandishi wa Habari Wanawake Tanzania TAMWA-Zanzibar Dk. Mzuri Issa Ali, anasema jamii kama haijaamua kwa vitendo, wadhalilishaji wataendelea kukosekana kila siku.

 

‘’Zipo baadhi ya familia, mara linapotokezea tukio huanza kukaa chini pamoja kutafuta sulhu, na ikishindikana wanakimbilia Polisi na mtuhumiwa anapa mwanya wa kukimbia,’’anasema.

 

Wamekuwa na miradi mbali mbali ikiwemo ya kuwawezesha waandishi wa habari, namna bora ya kuandika habari hizo kwa ufanisi, jamii ipate kujua njia za kupunguza matendo hayo,’’anaeleza.

 

Akaligeukia Jeshi la Polisi kuzidisha kasi ya ufuatiliaji wa matukio hayo, ili jamii ipate kuwaamini na kuona ni sehemu salama ya kukimbilia, yanapotokezea matendo hayo.

 

‘’Tunachoomba kwa jamii na vyombo vya sheria, ni kuzidisha ushirikiano na TAMWA, ili kile ambacho tunakifanyaka kama kuiunga mkono serikali kuu, kifanikiwe,’’anasema.

 

Mratibu wa Jumuia kwa ajili ya watu wenye Ulemavu wa akili Zanzibar ZAPDD, ofisi ya Pemba Khalfan Amour Mohamed, anasema mzigo wa udhalilishaji na kisha watuhumiwa kukimbia, zaidi huwaathiri ambao ni walemavu wa akili.

 

‘’Hata familia inapotokezea aliyedhalilishawa ni binaadamu mwenye ulemavu wa akili, ushughulikiaji wa kesi hiyo, huwa hafifu na hata ikifikishwa mbele ya vyombo vya sheria, mwisho wa siku hufutwa,’’anasema.

 

Mratibu wa Baraza la taifa la watu wenye ulemavu Zanzibar ofisi ya Pemba Mashavu Juma Mabarouk, anasema athari ya wadhalilishaji kukimbia, lazima itafutiwe suluhisho la kudumu.

 

KUTOKA KITENGO CHA MKONO KWA MKONO

Afisa mshauri kutoka Wizara ya Afya Hospitali ya Chakechake katika kitengo chamkono kwa mkono, Tatu Abass Machano anasema kesi nyingi zinazohusu familia zinazoripotiwa kituoni hapo, zinafika kwa kuchelewa na kupelekea ushahidi kupotea.

 

‘’Kwa mfano mtoto kabakwa tangu Oktoba 3, wazazi watuleta baada ya siku10 au kuzidi, wanakua kwanza wakijishauri nini wafanye na hata wakija kwetu, zile alama za muda ule alofanyiwa lile tendo hazipo tena, jambo linalokwamisha upatikanaji wa ushahidi,”anasema.

 

Ndio maana anaiomba serikali na wadau wingine, kuendelea kutoa taaluma kwa jamii, kupitia makundi mbali mbali, ili ielewe umuhimu wa kuripoti kwa wakati matukio ya udhalilishaji.

 

 MWALIMU WA MDRASSA

 Mwalimu mkuu wa Madrassatu Nurul -Huda iliopo kijiji cha Mjengo wa banda shehia ya Wawi, Omar Mohamed Omar, anasema bado jamii inashindwa kulitatua suala hili, kwa sababu wao wanalichukulia kawaida.

 

‘’Kutokana na visa kama hivi, sisi walimu wa Madrassa tunaziomba taasisi zote kuongeza juhudi ya kutoa elimu kwa umma, ili kukomesha vitendo vya udhalilishaji wa watoto,”anafafanua.

 

Hivyo basi serikali ihusishe mashirika mbalimbali nayo yaweze kuendelea kutoa elimu juu yasuala hili kwani baadhi ya matukio ya udhalilishaji, huhusishwa na imani za kishirikina.

 

VISA NA MIKASA YA UDHALILISHAJI

Khamis Ali Diri wa Ukunda shehia ya Kengeja wilaya ya Mkoani, hadi sasa anatafutwa na Jeshi la Polisi, kwa tuhma za kumpa ujauzito mmoja wa shemegi yake ambae ni mwanafunzi wa darasa la nne.

 

Haji Mjaka Hashim wa Wawi, sasa anatimiza miaka minne, akiwa hajarudi kwao, tokea alipodaiwa kufanya tukio la udhalilishaji kwa mtoto mwenye ulemavu mchanganyiko kijijini hapo.

 

Hassan Iddi Othman na wenzake wawili nao kwa sasa wanatafuta na Jeshi la Polisi baada ya kudaiwa kubaka kwa kundi, eneo la Wesha miaka miwili iliyopita.

 

Ingawa Mossi Othman Mossi wa shehia ya Mchakwe Mwambe wilaya ya Mkoani, baada ya kikumbia kwa mwaka mmoja, hivi karibuni alikamatwa na Jeshi la Polisi, na kufikishwa mahakamani akikabiliwa na tuhma za kumpa ujauzito mara mbili shemegi yake.

 

MWISHO.